ΟΛΟΙ ΜΑΣ«ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΒΙΚΕΛΑΙΑΣ», ΤΟΥ ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΟΥ ΘΗΣΑΥΡΟΥ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ.
Απόψε στις 7, θα πραγματοποιηθεί στο Ξενοδοχείο ύπνου ΛΑΤΩ, η Γενική Συνέλευση όλων εκείνων που επιθυμούν να συμβάλλουν ενεργά στην στήριξη και προβολή του έργου και του ρόλου της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Με την ευκαιρία αυτή θα σας μεταφέρουμε τις απόψεις ορισμένων πνευματικών ανθρώπων με εξέχουσα προσφορά στην πνευματική και πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης μας, -που είχαν συμμετάσχει στην εκπομπή ΚΡΗΤΗ-ΕΥΡΩΠΗ της ΕΡΑ Ηρακλείου-για την αξία και τη σημασία της Βικελαίας και για τους λόγους που πρέπει να στηριχθεί από κάθε νοήμονα πολίτη αυτής της πόλης και όχι μόνο. Ποια είναι τα πρότυπα, οι στόχοι και ο λόγος ύπαρξης του συλλόγου των φίλων της Βικελαίας», της Βικελείου Εταιρείας που συνεδριάζει απόψε και ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν;
Τι είναι η Βικελαία;
Αείμνηστος Νίκος ΓΙΑΝΝΑΔΑΚΗΣ: ( Γενικός Διευθυντής της Β.Δ.Β. 1983-1998)
Η μακρά και πλούσια παράδοση της πόλης του Ηρακλείου στην ελληνική ιστορία των γραμμάτων και των τεχνών δεν είναι μια παράδοση νεκρή, ούτε πολύ περισσότερο ξένη ή «εχθρική»στους άμεσους κληρονόμους της. Σε όλη τη διάρκεια αυτού του αιώνα, που είναι και ο αιώνας της πραγματικής ελευθερίας της πόλης ύστερα από αιώνες ανελευθερίας, τα Γράμματα και οι Τέχνες άρχισαν με ολοένα και ταχύτερο ρυθμό, να διανύουν και πάλι μια ανοδική πορεία. Μια πορεία της οποίας οι κυριότεροι «σταθμοί» είναι δυνατόν να θεωρηθούν μεταξύ άλλων: Η οργάνωση και η λειτουργία του Αρχαιολογικού Μουσείου. Η σύσταση της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών Μελετών και μέσω αυτής η συγκρότηση του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, και η θέσπιση των Κρητολογικών Συνεδρίων. Η ίδρυση και η (βάσει υψηλών προδιαγραφών)λειτουργία των πανεπιστημιακών Σχολών Ηρακλείου και Ρεθύμνου και , τέλος η συγκρότηση και λειτουργία του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η αναβάθμιση και η πολύπλευρη ανάπτυξη, ιδίως κατά την τελευταία πενταετία, της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Η Βικελαία είναι ένα πολιτιστικό μόρφωμα, που προ πολλού και κατά πολύ, έχει ξεφύγει από την «πεπατημένη οδό», σχεδιάζοντας ή και αναλαμβάνοντας πολλές άλλες μη τυπικές για μια παραδοσιακή ελληνική βιβλιοθήκη, πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως λ.χ., στην περιοχή των εκδόσεων, στη διοργάνωση μεγάλων επιστημονικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και στη συστηματική συγκέντρωση και έρευνα σχετικού με την προαγωγή της ιστορικής αυτοσυνειδησίας αρχειακού υλικού…..
Ποιες είναι οι προοπτικές της;
Νίκος ΓΙΑΝΝΑΔΑΚΗΣ: Ότι πνευματικό απολαμβάνομε από αυτήν, οφείλεται κυρίως σε τούτη ή την άλλη κορφή πίστης: Στην πίστη του πρώτου δωρητού της, του Δημητρίου Βικέλα για τις προοπτικές ανάπτυξης της πόλης μέσω της γνώσης της. Στην πίστη των παλαιότερων υπευθύνων της, Γ. Οικονομίδη, Στεργίου Σπανάκη, και Ν.Σταυρινίδη) και των όσων συνέβαλλαν με τη φιλία και το ενδιαφέρον τους (Μ. Παρλαμάς, Ν. Παναγιωτάκης,Α. σαββίδης, Θ.και Μ. Δετοράκης) καθώς και άλλων ιδρυμάτων για τη συνεργασία τους, για την προτεραιότητα του καθήκοντος της διαφύλαξής της, την πίστη των πολιτών της πόλεως του Ηρακλείου στη σημασία της στη ζωή τους και τέλος , στην πίστη τόσον της παλαιάς, όσον και της νέας Δημοτικής Αρχής για τη δυνατότητα μετεξέλιξής της σε ένα πρότυπο «Κέντρο Γραμμάτων»- ένα «Κέντρο Γραμμάτων» στην κατεύθυνση που το είχε οραματιστεί στα 1938, ο μάρτυς δήμαρχος Μηνάς Γεωργιάδης…
(Μεσόγειος 25.2.1998 λίγο καιρό πριν από το θάνατό του 24.3.1998)
Το κόσμημα του Ηρακλείου..
Γρηγόρης ΣΗΦΑΚΗΣ: Ομότιμος καθηγητής των πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Νέας Υόρκης, εκ των πρωτεργατών της Ίδρυσης του πανεπιστημίου Κρήτης, του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, που εκτόξευσαν την εικόνα της Κρήτης στα ύψη στους διεθνείς επιστημονικούς και ερευνητικούς κύκλους).
«Η δημοτική βιβλιοθήκη του Ηρακλείου έχει ένα μοναδικό πλεονέκτημα που δεν το έχουν άλλες βιβλιοθήκες επαρχιακών πόλεων. Είχε την καλή τύχη να έχει ένα καλό ξεκίνημα από τη δωρεάν του Βικέλα και εν συνεχεία να έχει για πολλά χρόνια διευθυντή το Νίκο Γιανναδάκη, με αποτέλεσμα αυτή την στιγμή να αποτελεί ένα κόσμημα.
Έχει το πλεονέκτημα να συνδυάζει το περιεχόμενο μιας βιβλιοθήκης για το ευρύ κοινό και ενός σπάνιου ιστορικού αρχείου για ερευνητές και ειδικούς. Είναι κληρονόμος των τούρκικων αρχείων του Ηρακλείου και πλήθους ιδιωτικών αρχείων τα οποία έχουν κατατεθεί στη Β.Δ.Β..που δύσκολα συναντά κανείς αλλού.
Να φυλάσσεται ως «κόρην οφθαλμού».
Ο θησαυρός που υπάρχει στην Βικελαία την καθιστά ένα πολυδύναμο Ίδρυμα.
Εκπλήσσομαι από το γεγονός ότι σε μια μικρή πόλη όπως το Ηράκλειο μπορεί να υπάρχει ένα τόσο πλούσιο και συγκεντρωμένο υλικό. Το Ηράκλειο είναι μεγάλη πόλη για τα ελληνικά δεδομένα, αλλά για τα ευρωπαϊκά είναι μικρή, και παρ’ όλα αυτά, έχει αυτή της στιγμή τον πυρήνα μιας τόσο σημαντικής βιβλιοθήκης την οποία έπρεπε όλοι οι αρμόδιοι, οι πνευματικοί άνθρωποι και οι κάτοικοι του Ηρακλείου να την προσέχουν «ως κόρην οφθαλμού».
Είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς την αξία της και τη σημασία της για την πόλη του Ηρακλείου. Είναι τόσο σημαντική που θα έπρεπε να αποτελεί το υπ’ αριθμό ένα μέλημα των Ηρακλειωτών και των Αρχών της Πόλης».
Τεράστιος ο θησαυρός..
Γεωργία ΟΡΦΑΝΟΥ: Φιλόλογος, επί εικοσαετία στην υπηρεσία της Βικελαίας.
Η Βικελαία έχει παράγει ένα τεράστιο έργο και διαθέτει 200.000 τόμους βιβλίων, χώρια τα «Αρχεία της Δημογεροντίας Ηρακλείου», χώρια τα «Μικροφίλμςτων Ενετικών Αρχείων», χώρια τα «Γερμανικά Αρχεία του Φράϊμπουργκ» που αποκτήθησαν πρόσφατα, και τόσα και τόσα άλλα, που όπως είναι αυτονόητο, αποτελούν ένα θησαυρό που οφείλουμε να προσέξουμε ως «κόρην οφθαλμού», όλοι οι Ηρακλειώτες. Είναι κληρονομιά για τα παιδιά μας. Είναι το πνευματικό μέλλον της πόλη μας.
Πέρασε όλους τους πολέμους του περασμένου αιώνα και άντεξε. Με τι καρδιά και τι πρόσωπο θα την αφήναμε σήμερα να φυλλορροήσει;
Γιατί η «Βικέλειος Εταιρεία»
Γεωργία ΟΡΦΑΝΟΥ: Η Βικέλειος Μορφωτική Εταιρία» ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του 1994, από τον Νίκο Γιανναδάκη σε συνεργασία με τον Μενέλαο Παρλαμά. Στόχος της ήταν η απόκτηση κάποιας οικονομικής αυτονομίας για να πραγματοποιηθεί το μεγάλο όραμα που είχε ο Νίκο και που συμμεριζόταν όλοι όσοι τον πλαισίωναν, για την Β.Δ.Β.
Δυστυχώς όμως χάσαμε τον Νίκο, τον Παρλαμά, τον Παναγιωτάκη και άλλους μεγάλους και το πράγμα έμεινε εκεί, έως τότε που παρουσιάστηκε το ζήτημα της στατικότητας και μεταφοράς της. Τότε αποφασίσαμε την ανασύσταση και πάλι της Βικελείου Μορφωτικής Εταιρίας.
Ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν;
Μιχάλης ΤΑΡΟΥΔΑΚΗ: Καθηγητής Μαθηματικών του πανεπιστημίου Κρήτης.
Στην «Βικέλειο Εταιρία» συμμετέχουν ήδη και μπορούν να συμμετάσχουν φίλοι της Βικελαίας, των Γραμμάτων και της Τέχνης και του Πολιτισμού γενικότερα, που πιστεύουν ότι πρέπει να στηριχθεί ο ανεκτίμητος θησαυρός που έχουμε στην πόλη μας με κάθε τρόπο.
Υπάρχουν ανάλογοι σύλλογοι;
Οι σύλλογοι Φίλων που υπάρχουν στις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες και στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, έχουν το στόχο που έχουμε κι εμείς για την Βικελαία. Δηλαδή να στηρίξουν σε μια καθαρά εθελοντική βάση τις επιδιώξεις της βιβλιοθήκης, που σημαίνει διαφύλαξη και ανάπτυξη της πολιτιστικής και πνευματικής μας κληρονομιάς.
Ανάλογοι σύλλογοι με παρόμοιους σκοπούς είναι ο σύλλογος για τη Βρετανική Βιβλιοθήκη, για τη Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης, του Σύδνευ της Αυστραλίας, του Παρισιού, τις μεγάλες βιβλιοθήκες της Αυστρίας και σε άλλες μεγάλες βιβλιοθήκες της Ευρώπης, που όπως έχει διαπιστωθεί, όπου υπάρχει πραγματικός θησαυρός και ένα ζωντανό κύτταρο πολιτισμού, υπάρχουν και φίλοι που τον στηρίζουν. Ε αυτό θέλουμε να κάνουμε και εμείς για το θησαυρό που έχουμε στο Ηράκλειο…
Ελπίζουμε ότι όπως οι σύλλογοι αυτοί και η Βικέλειος Εταιρία , θα επιτελέσει το ρόλο της ώστε να δώσουμε να πιστέψει στον κόσμο που ζει ή παρακολουθεί τα τεκταινόμενα στο Ηράκλειο, ότι πράγματι συνεχίζει να στηρίζει και να παράγει πολιτισμό. Μελετάμε τον τρόπο οργάνωσης και δράσης των συλλόγων αυτών, με την φιλοδοξία να γίνουμε και ένα πρότυπο για όσους θέλουν να στηρίξουν τις δραστηριότητες των Βιβλιοθηκών, των Μουσείων κτλ. στην Ελλάδα.
Στόχοι;
Μιχάλης ΚΑΡΑΤΑΡΑΚΗΣ: Πρόεδρος του σύλλόγου «Οι Φίλοι του Πανεπιστημίου Κρήτης». Εκ των πρωτεργατών της ανασύστασης του συλλόγου.
Οι στόχοι εκτός από εκείνους που είχαν προβλέψει οι αείμνηστοι Γιανναδάκης και Παρλαμάς, θα επεκταθούν αξιοποιώντας όπως είπε και ο κ. Ταρουδάκης και τις εμπειρίες των άλλων συλλόγων των μεγάλων βιβλιοθηκών της Υφηλίου και φυσικά τις δημιουργικές ιδέες όλων όσων ενδιαφέρονται ενεργά για την στήριξη της Βικελαίας.
Είμαστε αισιόδοξοι γιατί πιστεύουμε ότι θα έχουμε τη στήριξη των συμπολιτών μας και προ παντός των Ανθρώπων των Γραμμάτων και της Τέχνης καθώς επίσης και της Δημοτικής Αρχής, που στο σύλλογό μας θα βρει τον ανυστερόβουλο αλλά και με οραματικό κίνητρο σύμβουλο, για να συνεχίσει η πόλη μας στο δρόμο που οραματίστηκε και ο Νίκος Γιανναδάκης, να γίνει «Κέντρο Γραμμάτων και Πολιτισμού», όπως το είχε οραματιστεί το 1938 και ο μάρτυς δήμαρχος της πόλης Μηνάς Γεωργιάδης.
Πρόκληση συμμετοχής.
Μιχάλης ΚΑΡΑΤΑΡΑΚΗΣ: Η Συνέλευση είναι ανοικτή σε όλες και όλους εκείνους οι οποίοι επιθυμούν να συμμετάσχουν ενεργά στη στήριξη της Βικελαίας. Η Συνέλευση θα πραγματοποιηθεί στις 7 το απόγευμα στο ΛΑΤΩ. Ας αποδείξουμε ότι η μακρά και πλούσια παράδοση συνεχίζεται γιατί η πόλη δεν είναι νεκρή, αλλά ζωντανή και παρούσα…